Wat zijn gaatjes?

Als u 'gaatjes' hebt, is er sprake van cariës of tandbederf. Cariës heeft veel te maken met uw manier van leven: wat u eet, hoe goed u uw gebit verzorgt en of er fluoride zit in uw voeding en tandpasta. Erfelijkheid speelt ook een rol bij cariës.

Hoewel gaatjes vaker voorkomen bij kinderen, lopen ook volwassenen risico's. Een paar vormen van cariës zijn:

• Aantasting van het tandglazuur: deze vorm van cariës komt bij kinderen en volwassenen het meeste voor, doorgaans op de kauwvlakken of tussen de tanden.
• Aantasting van de tandwortel: wanneer u ouder wordt, kan het tandvlees zich gaan terugtrekken zodat een deel van de tandwortel komt bloot te liggen. Omdat de tandwortel niet door een glazuurlaag wordt beschermd, is de kans op cariës groter.
• Terugkerende cariës: dit speelt zich af rond bestaande vullingen en kronen. Op deze plaatsen vormt zich vaak tandplak, die uiteindelijk tot cariës kan leiden.

Volwassenen lopen meer risico op cariës als ze last hebben van een droge mond (tekort aan speeksel). Een droge mond kan worden veroorzaakt door ziekte, medicijngebruik, bestraling of chemotherapie en kan, afhankelijk van de oorzaak, tijdelijk of blijvend zijn.

Cariës is een ernstig probleem. Als een gaatje niet tijdig behandeld wordt, kan de tand verloren gaan en kunnen de gevoelige zenuwen in de tand afsterven. Dit kan leiden tot een abces: een ontsteking van de wortelpunt. Een abces kan alleen worden verholpen met een wortelkanaalbehandeling, een operatie of het trekken van de tand of kies.

Hoe weet ik of ik gaatjes heb?

Alleen uw tandarts kan zeker weten of u gaatjes hebt. Dit komt doordat gaatjes onder het oppervlak van de tand gevormd worden, waar u ze niet kunt zien. Wanneer u producten eet met koolhydraten (suikers en zetmeel), dienen deze koolhydraten als voeding voor de bacteriën in de tandplak. Hierbij ontstaan zuren, die het tandglazuur aantasten. Na verloop van tijd verdwijnt een deel van het glazuur onder het oppervlak, terwijl het oppervlak zelf intact blijft. Als er voldoende intern glazuur is verdwenen, bezwijkt ook het glazuuroppervlak en ontstaat er een gaatje.

Gaatjes worden meestal gevormd in de putjes op de kauwvlakken van de kiezen, tussen de tanden en langs de tandvleesrand. Ongeacht waar de gaatjes zitten, u kunt ze het beste in een vroeg stadium laten opsporen en behandelen door regelmatig naar de tandarts te gaan.

Hoe voorkom ik tandbederf?

• Poets minstens twee keer per dag en flos of stook dagelijks om tandplak tussen de tanden en kiezen en onder de tandvleesrand te verwijderen.
• Ga regelmatig naar de tandarts voor controle. Een goede verzorging voorkomt dat er problemen ontstaan en dat kleine problemen uitgroeien tot grote problemen.
• Kies voor evenwichtige voeding en beperk de hoeveelheid producten met suikers en zetmeel. Als u toch zulke producten eet, probeer ze dan bij de maaltijd te eten en niet tussendoor, zodat uw gebit minder vaak wordt blootgesteld aan zuuraanvallen.
• Gebruik tandpasta en andere gebitsverzorgingsproducten met fluoride.